نرخ بازده مورد نیاز (RRR) حداقل نرخ بازدهی است که سرمایه گذار حاضر به تملک سهام شرکت خاص با ریسک مربوطه است.
به نرخ بازده مورد نیاز، نرخ مانع (Hurdle Rate) نیز گفته می شود. سرمایه گذاری ها یا پروژه های با ریسک بالا، نرخ بازده مورد نیاز بالاتری نسبت به سرمایه گذاریها وپروژه های کم ریسک تر دارند.
نرخ بازده مورد نیاز چطور اندازه گیری می شود؟
نرخ بازده مورد نیاز را می توان با روش ” تنزیل سودهای آتی” (DDM) یا مدل ” قیمت گذاری دارایی سرمایه ای” (Capm) بدست آورد. انتخاب روش مناسب به شرایط سرمایه گذاری بستگی دارد.
اگر هدف سرمایه گذار از خرید سهام، انتفاع از سودهای نقدی باشد، روش تنزیل سودهای آتی مناسب است.
روش محاسبه نرخ بازده موردنیاز با استفاده از روش تنزیل سودهای آتی به شرح زیر است:
نرخ رشد پیش بینی شده + (قیمت سهم/ سود تقسیمی آتی) = RRR
در صورتی که هدف سرمایه گذار کسب انتفاع از افزایش قیمت سهام باشد یا اینکه سهام مورد نظر سود تقسیمی نداشته باشد از روش قیمت گذاری دارایی سرمایه ای استفاده می شود.
روش محاسبه نرخ بازده مورد نیاز با استفاده از روش قیمت گذاری دارایی سرمایه ای به شرح زیر است:
(نرخ بازده بدون ریسک –نرخ بازده بازار) Beta+ نرخ بازده بدون ریسک= RRR
نرخ بدون ریسک ، معمولاً نرخ سود اوراق دولتی می باشد. در ایران با توجه به حمایتهای دولت از بانکها، نرخ سود بانکی می تواند به عنوان نرخ بازده بدون ریسک قلمداد شود.
نرخ بازده مورد نیاز بیانگر چیست؟
نرخ بازده مورد نیاز یک مفهوم کلیدی در ارزشگذاری و تامین مالی است. به علت تفاوت در اهداف سرمایه گذاری افراد و تفاوت ریسک شرکتها، تعیین دقیق این نرخ دشوار است. ترجیحات ریسک و بازده، تورم انتظاری و ساختار سرمایه شرکت بر نرخ بازده مورد نیاز هر شرکت تاثیر دارد.
برای سرمایه گذاری که ارزش Capm برای ارزیابی RRR استفاده میکند، سهامی که بتای بالاتری داشته باشد نرخ بازده مورد نیاز بیشتری محاسبه خواهد شد (نسبت به سهامی که بتای کمتر از یک دارند).
در واقع مازاد نرخ بازده مورد نیاز به نرخ بازده بدون ریسک ، همان پاداش پذیرش ریسک است.
در پروژه های سرمایه گذاری نرخ بازده مورد نیاز پروژه باید کمتر از بازده مورد انتظار پروژه باشد تا پروژه برای سرمایه گذاری انتخاب گردد.
مقایسه نرخ بازده مورد نیاز (RRR)با هزینه سرمایه (cost of capital)
هرچند که نرخ بازده مورد نیاز برای ارزیابی پروژه ها استفاده می شود ولی RRR الزاما با هزینه سرمایه یکی نیست.
نرخ بازده مورد نیاز برابر با نرخ بازده لازم برای پوشش هزینه سرمایه نیست .هزینه سرمایه، نرخ بازده لازم برای پوشش هزینه بدهی و سرمایه است. نرخ بازده مورد نیاز باید بالاتر از هزینه سرمایه باشد.
محدودیتهای نرخ بازده مورد نیاز
این نرخ فاکتوری برای تورم ندارد و از این رو با وجود تورم سود سرمایه گذاری مستهلک می شود. با این حال، تورم انتظاری یک مفهوم ذهنی است و احتمال اشتباه بودن آن بالاست.
این نرخ بین سرمایه گذاران مختلف و با سطح ریسک پذیری مختلف متفاوت است.
نرخ بازده مورد نیاز، فاکتوری برای نقدشوندگی سرمایه گذاری ندارد هر چه نقدشوندگی سرمایه گذاری کمتر باشد، ریسک بیشتری دارد.
